25 Aralık 2017 Pazartesi

Yılbaşı hediyesi



Yılbaşı çekilişinde sınıfın en havalı kızı ona çıkmış. Kızın rengarenk tokaları , markalı montları botları varmış. Ayfon sekizine kılıf mı alsam diye kendi kendine konuşmaya başladı.  Bana danışmıyor, ya kitap ya da el emeği bir şey olsun diye akıl vereceğimi biliyor. Fikirlerim de yaşım gibi yaşlandı, eskide kaldı, artık benim aklımla  bir hediye paketlenmez, benim aklıma gelen hediyeyi bu sınıftan hiç kimse  beğenmez. Onun markaları Çorum'da yokmuş , alışveriş için hafta sonları Ankara'ya gidiyorlarmış, bu kıza ne hediye alınır ki diye kendini bunaltmasının altında başka bir şey aramadım, sessiz kaldım. Kitap gibisi var mıydı, günlerdir elimdeydi Katip Bartleby , tüm gün kirli siyah tuğlalara bakan adamın gerçeğin sırrına nasıl ulaştığını sorabilmek için Nariye'yi bekliyorum.

O  sabah yine   Nariye'yi bekledim.

Apartman yöneticisine sormuştum, aklına estikçe gelir nerde oturur kimin nesidir bilmem dedi.    Günlerdir onu bekliyordum, pencereden beri gözüm sokakta, bu şiddetli  bekleyişim onu bana yakın etti. Evinin yerini öğrenebilseydim, çat kapı gidecek kadar yakın..

Cuma günü öğle ezanı okunmadan önce Nariye'yi görme umuduyla Çorum mezarlığına gittim. Belki yine aynı gün aynı zamanda oğlunu ziyarete gelebilir diye. Mezarlığın giriş kapısında buluşacakmışız  gibi, örnek mezar nasıl olmalı tabelasını okuyarak, içeri giren çıkanları süzerek beklemeye başladım. Büyük gösterişli mezara izin yoktu, herkesin mezarı ve mezar taşı bir örnek olmalı,  boş olan yere sıra ile gömülmeli, akraba yanı,aile mezarlığı diye bir şeye izin olmadığını okudum. . Çorum mezarlığında havalı mezar yapılamayacağını tabelaları okuyarak öğrenmiş oldum.


Yarım saat kapıda , yarım saat de içeride beklerim diye  kaç saat bekleyebileceğimin  hesabını yaptım. Kapıda  beklemenin dikkat çekici olduğuna kanaat getirince  içeri girdim. Nariye olabilecek kişilere dikkat kesilerek mezar taşlarını okuyarak dolanmaya başladım. Hırkalı yün çoraplı terlikli biri gözüme çarpınca heyecanlanıyordum.   
 Bozkırın ayazı artık canlanmış, mezar üstündeki toprakları, kuş suluklarındaki suları  dondurmuştu. Bazı mezar başlarında plastik tabureler gördüm, bir amca bu taburelerden birine  oturmuş gül bahçesi gibi mezara Kur'an okuyordu, taşın yazısını okudum, karısı olmalıydı. Karısının sağında ve solunda yabancı erkek mezarları vardı. 
Ne Nariye'yi ne de oğlunun mezarını görebildim, dolanmaktan yorulmuş, soğuktan üşümüştüm. Girdiğim kapıyı da artık bulamam diye düşünürken servilerin arasından noel ağacı gördüm. Noel ağacına doğru yürüdüm. Duvarın arkasında Çorum'un tek alışveriş merkezini  ahl Park'ı gördüm. Alışveriş merkezini görmek  içimi ısıttı, duvarın öteki tarafına geçmek istedim. Plastik taburelerden güç alarak duvarı aştım. Noel ağacına doğru, hızlı adımlarla alışveriş merkezine girdim. Kalabalık bir kafeye oturdum, sütlü kahve söyledim. Kahvemi içerken
renkli vitrinlere, heyecanlı alışverişlere, dolu poşetlere baktım. Kahvemden sıcak bir yudum daha alırken , havalı kızlara ne hediye edilebilir diye alışveriş edenleri izleyerek  fikir sahibi olmaya çalıştım.



10 Aralık 2017 Pazar

Üç ayaklı kedinin ardından

Sokağımdaki  kedi bir haftadır ön sağ patisi üzerine basamıyor,  attığım sosislere üç ayağı ile koşmaya çalışıyor, bahçe duvarından atlayamıyor, ateş dikeni ağacına bile  çıkamıyordu.   Bir haftadır, nereye baksam  yere basamayan ön sağ patiyi görüyorum.  Dizimde bir sızı ortaya çıktı, yürütmüyor, aksatıyor, geceleri uyutmuyor.
Aksayan ayağımla Çorum veterinerlerini tek tek gezdim.  Başını elindeki telefondan  kaldırmadan konuşanı ,  daracık tek odasında büyükbaşlar için var olanı,  röntgen parasını, muayene parasını önden söyleyeni , inceliyorum, hiç birini gözüm kesmiyor. Belki ayağını daha kötü yapacaklar , belki hepsi para tuzağı, belki ön sağ patinin ciddi bir şeyi yok, kendi kendine iyileşir diye söylene söylene sokağımın yolunu tuttum.
 Yol üzerindeki marketten sosis aldım, kasadaki kıza " kediler için alıyorum "dedim, neden aldığımı sormadığı halde " ne iyi insansınız kedileriniz şanslı " dedi. Sokağıma gelince sakat kedimi arandım   bir tek onun yemesini istiyordum, sosisleri. Çöp tenekesinin ardından belirdi,  beni görünce üç ayağı ile koşmaya başladı. Sokağımdaki diğer kediler gibi asla kendini sevdirtmez, çok tedirgin yaklaşır, mamanın yanına ,ben uzaklaşmadan yanaşmaz,insanlardan çok korktuklarını hep belli ederler.  Zaten yanaştırmıyor, nasıl götürecektim ki veterinere diye verdiğim kararı haklı çıkararak uzaktan sosisleri  yemesini izledim.
Dizimdeki ağrıyı hissederek eve çıktım.
Havaların soğuduğu  geçen hafta aniden ortadan kayboldu kedi.
Mutfak penceresinden gözetledim durdum, görünmedi.
İki senedir her gün görünürdü, her gün sosis için beni gözetlerdi.
Bir başka şey daha dikkatimi çekti, sokağımda ki diğer kediler de yok olmuştu, hiç biri görünmüyordu. Aradan üç gün  geçince sokağı aramaya başladım, bunca kedi nasıl yok olmuştu.
Zehirlediler yine dedim. Zehirli bedenlerini çöp tenekelerinin içinde, çöp arabalarının içinde aradım. Başka bahçelere girdim, kurumuş yaprakların altına baktım. Öldürdüler dedim. Zehirlediler. Sokak ortasında sokağımdaki herkese bağırmak istedim, hanginiz zehirledi, çıkın ortaya, nereye sakladınız , nereye attınız ölülerini. Söyleyin, sizi ne zehirledi ki bu kadar kötüsünüz, diye bağırmak istedim. Zehirli beyinleriniz  ile daha ne kadar kötülük yapacaksınız diye bağırmak istedim.
Sessizce evime geldim, mutfak penceresinden dört gün daha boş sokağa baktım. Bakarken ağladım.
Boş sokaklarda kedi hayaletleri gördüm.
Penceremden bakarken boş sokaklara, başka bir şey daha gördüm, iki senedir kedileri gözetleyen, onları  sosis ile besleyen, "canım, aşkım, bir tanem "diye sevgi sözcükleri ile seven, iyi yürekli bir kadını, kendimi gördüm.
Bu sokağın en iyi insanı ben olmalıydım, benden önce sokak kedileri sosis yememişlerdi. Bir tas su koyan bile yoktu.  Ben onların  iyilik meleğiydim , yufka yürekli, hayvan severdim.
Bu acımasız sokakta tekim, benim gibi gözü yaşlı temiz kalpli bir insan daha yok.
Benim gibi başkalarının acılarına hassas olan var mıydı, yere basamayan bir kedi ayağının acısı yapışır mıydı vücuduna, günlerce aksak aksak yürür müydü evinin içinde iş yaparken  ve dışarıda...
Yoktu benim gibisi yoktu, sokakta değil bu şehirde yoktu benim gibi iyi yüreklisi...
Mutfak penceresinden sokağa bakarken kendimi görüyordum, kendimi gördükçe bu yoğun duygular içime sığmıyor, hüngür hüngür ağlıyordum.
Benim kadar güzeli, iyisi, naifi, yufka yüreklisi var mıydı, yoktu, ben tektim diye için için  ağladım durdum.
Bir hafta sonra ,bu pazar ,sabahın erken saatlerinde dışarının soğuğu içerinin sıcaklığı ile buharlaşmış penceremden bakarken başka sokaktan aksayarak gelen kediyi gördüm. Pencerenin buharını dağıtarak dikkatlice baktım, evet oydu gelen. Coşkuyla sokağa indim, beni görünce artık yere değdirebildiği ayağı ile az aksayarak koştu geldi.
Yokluğunu, insanlar tarafından öldürülmüş olduğuna bağlamışken, başka sokakların insanları onu kucaklayıp veterinere götürmüş olabileceği aklıma hiç gelmemişti.
Sonraki günlerde diğer kediler de saklandıkları yerlerden bir bir çıktılar.
Penceremin önünde kafaları yukarı doğru sosis beklediler.
Kedilere bakacak yüzüm kalmamıştı.
Sokağın değil dünyanın en kendini beğenmiş zavallı bir çare kadını , Çorum'daki sokağından gözlerini kedilerden kaçırarak sosis fırlatmaya devam  ediyor...









5 Aralık 2017 Salı

Nariye ile kitap buluşmaları

Mucizelere inanmıyordum. Buraya taşındıktan sonra  mucizelere inanacak kadar çaresiz kaldım.
  Cuma günü bir mucize oldu nihayet bir arkadaşa sahip olabildim, bencil yalnızlığımı giderecek bir ses bir renk gibi değil, yıkarak, yeniden dönüşüme sokan bir arkadaşlık... Arkadaşım ile her hafta buluşup , kitap üzerine konuşma kararı aldık. Ben ev hanımı, o merdiven yıkayıcısı,  konuşacağımız ilk kitap ise Herman Melville 'ın  Katip Bartleby kitabı.  Önce arkadaşım ile  nasıl tanıştığımı anlatayım

Cuma sabahı şehrin suları kesikti.
Pencereden araba camlarını kazıyanları görünce " borular mı dondu da, sular kesildi" dedim.
Çayımı aldım, koltuğa uzandım, pıtpıt kucağıma geldi, yalnızlığın , hiç bir şey yapamamanın, boş boş oturmanın verdiği suçlulukla tüylerini okşarken zil çaldı.
Merdivenleri yıkayan kadındı gelen, kollarını şalvar paçalarını sıyırırken çantasını içeri uzattı. Eczanelerin hediye ettiği, üzerinde büyük harflerle ECZANE yazan çantasını aldım. Çantanın fermuarı bozulmuş olmalı, çanta içindekilerini gösteriyordu,   boncuğu bol  tespih ile ince bir kitap hemen göze çarpanlardı  ... Çantayı masaya koyarken kitabın adını okuyabildim. " Katip Bartleby"  . Kitabı hatırladım, Herman Melville yazarıydı , yazarın iki kitabını tavsiye üzerine almış Beyaz Balina'nın birazını okumuş bırakmış, bu kitabı ise  hiç elime almamıştım. Kitabın bu çantada ne işi vardı diye hemen kafamdan bir kaç senaryo yazdım. Kadın işe koyulmaya hazır elini beline koymuş  kapı önünde beni bekliyordu.

Sular kesildi dedim, içeri gelseniz , birazdan geliyor, hep böyle oluyor.
İçeri girsin, yalnızlığım dışarı çıksındı. Çantada ki kitap için yazdığım hangi senaryom gerçekti öğrenmek de istiyordum.
Yüzüme baktı,  yüzümden ne kadar yalnız olduğum anlaşılıyordu , elini belinden alıp terliklerini çıkartmaya başlarken, öğlen ezanı okunmadan mezarlıkta olmam gerek dedi.
Şaşırmadım, bizim köylerde de adettir, cuma günleri cuma namazından önce mezarlık ziyareti yapılır.
Bir kaç haftadır tanıyorum merdivenci kadını , adı Nariye, her kattan bir kova su alır,  boşalttığı  suyu alt katlara doğru süpürür... Yüzüne bakınca benden yaşlı mı genç mi, mutlu mu üzgün mü olduğunu anlayamıyorum. Görünüşü yabancı değildi, eşarbından görünen saçlarını ortadan ikiye ayırmıştı, örgü hırkası, yün çorapları, şalvarı ile güven veriyordu. Sular hep böyle yapıyor, sabah gidiyor öğlen olmadan geliyor, Çorum'un her yerinde böyle midir, bilmiyorum diye söze başladım. Çorum'u bilmiyorum, yabancısıyım diyorum, çocuk okula , bey işe gitti mi evde yalnız kalıyorum. Kendini evimde yabancı hissetmesin diye, Çorumlu olarak asıl ev sahibi kendiymiş gibi rahatlasın, Katip Bartleby okuyacak yaşta bir çocuğu ya da tanışı var mı açık etsin diye..Konuşma konularını arka arkaya kutu gibi diziyorum  sırası geldikçe açılacaklar .
Öğle ezanına ne kadar var dedi, yolum uzun dedi.
Kafamı duvarın sağ köşesine çevirdim, o da çevirdi, 
ancak dedi, kalkmaya yeltendi, yeni geldin otur diyemedim, ben götürürüm ,kar  da atıştırıyor, araba ile gideriz.
Konuşmamasının, biraz soğuk davranmasının benimle ilgisi yok, beni sevdi gibi, anladım.
Araba ile beraber gitmekte ısrarcı oldum, yalnız içtiğim çayımdan ikram ettim bir kaç laf etti memleketine dair.
Birlikte kalktık,  nagivasyona Çorum mezarlığı yazdım.
Mezarlık şehrin merkezindeymiş. Şehrin en işlek caddesinde, her ihtiyaç için akla gelen ilk cadde Gazi caddesinde olması ve benim hiç görmemiş olmama şaşırdım. Arabayı park edip yan yana yürüyerek mezarlığa girerken yine ben konuşuyordum, ananem öldüğünden beri köyde olduğumuz her cuma günü bizde mezarlık ziyareti yaparız, on beş senedir  hiç kaçırmamaya çalışırız... " diye laf açarak kim için mezarlığa geldiğimizi öğrenmeye çalışıyorum. Çeşmenin önünde   durdu, boş  bidonlar içinden birini seçti, doldurdu. Yeniden yürümeye başladık, elindeki dolu bidonun ağırlığını hissettim, kirli bidon konuşma hevesimi kaçırdı... 
Yan yana iki mezar önünde durdu, birinin üzerinde ismi tarihi yazılı taşı vardı diğeri yeni mezardı,  taşı  yoktu, toprak yükseltisinden taşan topraklar serpiştiren kar ile  çamurlaşmıştı. Onun terlikleri benim çizmelerim çamura batmıştı.  İlkin taze mezarı saygıyla çekine çekine azıcık  suladı.  Taşı olan mezara yüzünü çevirdiğinde, kirli bidon titredi. Titreyen kirli bidon taşın yazıları üstünde gezinirken   her harfi her rakamı eliyle ovuşturarak  yıkadı. Kirli bidonun suları avucuna doluyor, avucundaki suyu taşa içiriyor gibi,  sulama işini bitirince , tüm gövdesi ile  mezara sarıldı. Hemen müdahale ettim, tutup kaldırdım. Kolları felçliler gibi istemsiz sallanmaya başladı, yüzüne hafif hafif dokundum, kendine gel dedim biraz sonra kendine geldi    boşalmış bidona sarıldı,  göğsüne yapıştırdı,  bidon çatırdadı.
Nariye ile kol kola ağır adımlar ile  mezarlıktan çıkarken bu sabahımı hatırlamaya çalıştım, sevdiklerimi uğurlamış sıcak evimde çayım ve kedim ile otururken merakım, yalnızlığım yüzünden  mezarlıktaydım. Mezarlık şehrin tam ortasında görünmeyen bir canavar olmuş, koluna girdiğim bu kadını yaralamıştı, yaraları iyileşmeyecek bir daha eskisi gibi olamayacaktı. 
Arabayı park ettiğim yeri hatırlayamadığımızdan dolayı uzun bir yürüyüş yaptık,  iyi geldi yürüyüş, kendimize geldik,
Arabaya binmesine gerek yokmuş, yıkayacağı merdivenler buraya yakın apartmanlardaymış, çantasını almak istedi. Ağzı açık çantasını arabadan çıkarırken kitabı sordum,  " oğlumun kitaplarından biriydi", dedi sustu, gözlerinin içinde mezar belirdi, " ikinci kere okuyorum, siz okudunuz mu"  dedi.
Bu sabah onu ilk gördüğümde  bu kitap ile ilgili kafamdan yazdığım senaryo tuz buz olmuş, parçaları şimdi gövdeme saplanıyor, canımı acıtıyordu. 
Yoo dedim okumadım ama bende de var, hemen okuyacağım.
Ne güzel, okuyun , sizin apartmanı yıkamaya geldiğimde konuşuruz dedi, hırkasına sarınıp, terliklerine yapışan çamuru iz bırakarak uzaklaştı.

Şimdi Katip Bartleby' i okuyorum, okurken mezar taşının rakamlarını 1991-2016 görüyorum , alt alta koyup çıkarıyorum, çıkan rakama, Nariye'nin oğluna  sarılıyorum. Buluşacağımız günü kadar,  kitabı onun gibi iki kere üst üste okuyabilmeyi istiyorum...

29 Kasım 2017 Çarşamba

Kitap okudukça


Ona kitap okumak hakkında bir şeyler yazmak istedim ama yararlı olacağını sanmıyorum. Yaz tatillerinde köyde dişlerimi fırçalamak istemezdim, köydeki çocukların hiç biri fırçalamıyordu, dedem dişsiz ağzını açardı,  fırçalamazsan, benim gibi olursun derdi. Dişlerimin vücudumun bir parçası olduğunu hissettiğim bir zamanımda  alışkanlık haline getirdim fırçalamayı, dedemin örnek olmak isteyişi etkili olamamıştı.
 Oğluma okumazsan şöyle olursun, okursan böyle olursun demeyi dedemin ağzını açışına benzetiyorum. Merak etmedikçe, sormadıkça kitaplar hakkında konuşmak istemiyorum...
En çok hikaye kitaplarını sevdiğimi ,  hediye olarak hikaye kitabı aldığında annesinin çok mutlu olacağını bilir. Neden çok sevindiğimi düşünmüş müdür? Onun  iyi bir okur olmasını neden istediğimi düşünmüş müdür?
Vakti geldiğinde ona söylemek istediğim şeyleri not almak istedim...

*Kitap okuyarak başarabileceğin şeylerin başında; kendin olabilmek geliyor. Tüm çevren tek bir renk ile boyanmış olabilir, seni de  kendi renklerine boyamak isteyeceklerdir, ancak kitap okuyarak karşı çıkabilirsin..

*Kendi rengin ile farklı durabilme cesaretini, sabrını ancak kitap okuyarak kazanabilirsin.

* Kitap  , gerçek bir arkadaşın yerini tutamaz ama gerçek arkadaşı  kitap okuyarak ayırt edebilirsin...

*Yanlışa karşı, kitap okuyarak direnebilirsin, doğruların kitap okudukça sağlamlaşır.

*Kitap okudukça olgunlaşırsın, her şeyin değerini tartabilme özgürlüğüne kavuşursun...

* Kitap okudukça kendini bulma serüveninin hiç bitemeyeceğini anlarsın...

* Bir yetimi, bir hastayı, bir cüceyi, bir kendini beğenmişi, bir böceği, bir ülkeyi, bir nehri  , bir sihri, okuduğun için hissedebilirsin.

* Başka hayatlar içinde kendi hayatını ararsın, okurken mutlu olur, mutsuz olursun, sıkılır, bunalırsın...

* Değişime açık olursun, değiştiremeyecekleri kadar kapalı olabilirsin...

* Kitap okuyarak kendine ait olursun

*Kitap okuyarak kendini bilirsin

* Kitap okursan hayallerin olur

* Kitap okudukça yaşarsın

*Okudukça kendi hikayeni yazabilirsin

*Kitap okudukça çoğalırsın

*Kitap okudukça daha çok  sevebilmeye  hoş görebilmeye sahip olabilirsin

* Kitap okudukça anlarsın, anlaşılır kılarsın.

* Kitap okuyarak seçersin, her şeyi kabul etmezsin

* Kitap okumak ile bir şey olunmaz, ne kadar çok okursan  o kadar büyümezsin.

* Kitap okudukça küçülürsün.

*Kitap okudukça dünyan büyür.

*Kitap okudukça  evrende soluk bir mavi nokta olan dünyanın küçüklüğünü görürsün.

 *Kitap okudukça zenginleşirsin, okudukça fakirliğini görürsün

* Kitap okudukça yalnızlaşırsın.

* Kitap okudukça gerçek olanı ararsın.


Madde madde , alt alta ne kadar soğuk durdular.


 O kadar çok ki , en önemli madde ise bütün bunları ancak kitap okumayı alışkanlık haline getirdiğinde okumadan duramadığında anlayabileceği, hissedebileceği...O zaman gelinceye kadar hiç bir anlam ifade etmeyecektir...Bir gün gelecek kendi maddelerini açıklayacak, maddeleri çoğaltacak, başını kucağıma alıp, saçlarını okşayarak kendi maddelerimi açıklayacağım...
Bu maddeler benim okurken hissettiklerimdi, bir de son bir şey eklemek istiyorum, dün izlediğim bir filmde idealist kendini bilen bir öğretmen, öğrencilerine söylüyordu;

"...Her gün 24 saat, hayatımız boyunca, bazı güçler, ölene dek bizi aptallaştırmak için sürekli çalışacak, bu yüzden kendimizi savunmak ve bu saçmalığı beynimize sokma girişimleriyle mücadele etmek için hayal gücümüzü canlandıracak, vicdanımızı ve inanç sistemimizi geliştirecek tarzda okumayı öğrenmeliyiz. Zihnimizi savunmak ve korumak için okuma alışkanlığı kazanmalıyız."( Detachment)


23 Kasım 2017 Perşembe

Bir özür

Mektuplaştığım     arkadaşlarımdan özür dilemek için bu yazım. Çorum'a özel bir uygulama  olsa gerek iki yıldır gönderdiğim kargolarımın içine mektup koyamıyorum. Daha uygun diye ptt kargoyu kullanıyordum. Mektup ayrı kargo ayrı gitmek zorundaymış.  Örneğin mektuplarımın içine mutlaka bir kitap koyardım ama kitap ile mektup aynı kargoda gitmez diye mektuplarımı kitaplardan ayırıyorlar. Kitap gönderimin de kampanyalar var ama kitabın arasındaki bir sayfa yazıya müsaade edilmiyor, kitap göndereceğim dediğim zamanlar "kitaba bakabilir miyiz " diyerek sayfaları karıştırıyorlar, arasından çıkan notu ayırıyorlar. İki ayrı kargo ücreti ödemek zorunda kalıyorum ya da mektuplarım kitapsız, kitaplarım mektupsuz kalıyor. Kargolarıma mektup koymadan yollamak benim için çok zordu, görevlilere nasıl anlatabilirdim?
Bugün bir günlük defterini hastanedeki bir kıza , bir kutuyu da ( içinde boya kalemi vardı) yine başka bir çocuğa göndermek için PTT'ye gittim. Görevli kişi günlüğü aldı parmağını yalayarak sayfaları  açtı , içine koyduğum tek yaprak mektubu ayırdı, kutuyu açtı boyaların üstüne koyduğum tek yaprak notu ayırdı. Bunlar haberleşmeye girer ayrı gitmek zorundalar dedi.
Haklıdır, itiraz etmiyorum ama hediye gönderirken kuru kuruya bir paket göndermek ağırıma gidiyor, örneğin o tek sayfalık notta " bu günlüğü beğeneceğini umuyorum, ben çok beğendim, biliyorum ki sen çok güzel yazıyorsun, hastanede ne çok hikayelere tanık oluyorsun, gözlemliyorsun, kim bilir ne çok hikayeler biriktirdin, hepsini not etmeni bana göndermeni sabırsızlıkla bekliyorum... yazıyordu.
Boyaların içindeki notta ise şunlar vardı; sevgili....harika resimlerin için sana küçük bir hediye, umarım beğenirsin, ileride büyük bir ressam olacağına hiç kuşkum yok, bu boyalar ile yaptığın bir resmi bana da yollamanı çok isterim...( Bu satırlar bir sayfa tutuyordu, bir adet a4 sayfası , bazen yazacağımız şeyler çok oluyor iki , üç sayfayı  da bulduğu oluyordu )
  Görevli bu sayfaları iki yıldır aynı şekilde yaptığı  gibi özenle ayırdı, ayrı ayrı postalanacak, ayrı vakitlerde gidecekti anlamıştım ama bunlar ayrılmamalı diye yine direttim, ayrılırlarsa anlamsızlaşacaklardı, olmaz dedi, yönetmelik böyle.
O telaş ile saçma sapan bir şey yaptım.
Sıra vardı, daha fazla meşgul etmemek için tamam olur bildiğiniz yapın dedim, notlar için toplam yirmi beş lira gönderim parası ödedim, günlük ile kutuya param yetişmedi, elimde günlük ve kutuyla geri döndüm.   Notları daha ucuz olan pul ile yollayabilirdim ama süre uzayacaktı,  sırf notları yollamış olduğuma pişman oldum. Yarın ilk işim elimde kalanları yollamak olacak ama bu uygulamaya artık güç yetiştiremeyeceğim, arkadaşlarımdan , çocuklardan özür diliyorum.

21 Kasım 2017 Salı

Kitapçıda



Mutfak penceremden sokağa bakıyorum.

 Biraz önce cahilliğin yok olduğuna şahit oldum.Tek gözlü  bir kedi turuncu arabanın altında pusuya yatmıştı. Cahillik  bir sineğin vücudunda , her yere konuyordu. Tek gözlü kedi bir hamlede sineği yakaladı, yuttu.

Bu ilde özlemini gideremediğim bir şey vardı.
Kitapçıya girip kitaplar arasında kaybolmak ihtiyacı, nasıl anlatılır bilemiyorum.
Bölüm bölüm ayrılmış, raf raf sıralanmış kitapların  önünde uzun uzun durma, hepsini elime alıp evirip çevirme, kapaklarındaki resimlere dalıp arka kapaklarını okuma, rastgele bir sayfa açma, koklama, dokunma ihtiyacı...Elleyerek, dokunarak, koklayarak seçtiğim  kitap ile konuşma ihtiyacı; seni sevdim, bana iyi arkadaş olursun ama henüz vakti değil, en yakın zamanda alacağım, biraz beklemen lazım" diyerek hiç bir kitap almadan kitapçıyı terk etme ihtiyacı...
İlimiz için gerekli olan ne diye yaşayanlarına sormuşlar  nerdeyse herkes alışveriş merkezi diye cevap vermişti,  içinde bir kitapçının da olacağını öğrenince sevinmiştim.
Geçen sene şehrin  ilk alışveriş merkezi açılmadan önce bir  kırtasiyenin,  üst katında bir kaç raflık kitaplarına uğruyordum. Rafların büyük bir bölümü tasavvuf ve dini yayınlara ayrılmış gerisi çok satan aşklı romanlardı. Ve bir kaç tane dünya klasiklerinin  özetleri...Bazen , kendimi çok yalnız hissettiğim zamanlarımda çaresizlikten bu kırtasiyenin üst katına çıkmak zorunda kalırdım. "Ne istiyordun abla" derlerdi, kadın ya da erkek görevliler. Kitaplara bakacağım diyerek üst kata çıkarım, hemen arkamdan üst kata çıkarlardı. Ne aramıştınız yardımcı olayım derlerdi. Hiç diye cevaplardım, sadece bakıyorum. Hoşuna gitmezdi, cevabım, kollarını bağlar tek ayağının üstüne abanarak beni izlerdi. Hiç kimse olmazdı üst katta,ne aradığını bilmeyen müşteri ile çok acelesi olan görevliden başka. Elimi uzattığım her kitabı dikizler,  her yöneldiğim yere yönelir, nefesini ensemde hissetmemi isterdi. Hiç bir şey almadan çıkıp gitmiş iken bir kez daha aynı şekilde kırtasiyesine uğrarsam bu kadın benim için geliyor diye de düşünür mü diye çekinirdim.
"... ilimiz için bir projem var" adlı belediyenin her sene düzenlediği bir organizasyonu olduğunu duyunca aklıma bu ihtiyacım geldi. Bu ilin her sokağında bir kaç tane kıraathane  bulunur, sadece erkeklerin günün her saati hınca hıç doldurduğu mekanlardır, kadınların " günleri" vardır. Bu ilin iki senelik sakini olarak ben de bu ilin yaşayanlarındanım ama  kadınların sosyal aktivitesi " günlerine" hiç davet edilmedim ( oysa çok istedim bir güne katılmayı,  peşe takılmış yedekten değil  günün asilden üyesi olabilmeyi çok istedim, uğruna yazı da yazdım ama başarılı olamadım, hiç çağrılmadım)
Benim bu il için bencilce kişisel isteğim, her mahalleye küçükte olsa kapalı sıcak bir mekan açılması  içinde bir kaç masa duvarında kitapların olması... Her çeşit renk renk kitaplar, benim gibi yalnızlık çeken kadınların termoslarına çay, kahve doldurup   evden çıkabilmesi... Hiç bir  kimsenin , görüşün,egemenliğinin hissedilmediği küçük mekanın nasıl kitaplarla dolacağının nasıl işletileceğinin fizibilitesini de çıkarabilirim. Hiç zor değil. Zor olan cahillikti ama işte biraz önce
tek gözlü bir kedi kurtardı tüm insanlığı. Çekindiğim herkesin gözünün içine bakabilirim artık, maalesef artık bir kedinin bağırsaklarındasın, bir ölüsün diyebilirim...Bu cesaretle yazabildim...



17 Kasım 2017 Cuma

Bozkırın Kışı

Evime güneş sadece ikindi vakti mutfak penceresinden uğruyor. İkindi vaktini bekliyorum, çayımı kahvemi içerek, sıcacık, umutlu yazılar yazmak için.. Penceremin önünde ikindi güneşi ile bardağımdakini yudumlarken sokağıma bakarım. Tek tük ağaçlarında kırmızı turuncu sarılar, iki üç katlı evleri ile daracık sessiz bir sokak.  Toroslarının arkasında sebze meyve satanlar , eskiciler, kalaycılar, overlokçular sokağın sessizliğini bozar.
"Gastamonu sarımsaa geldi", "Eskiyleri alak", "Kalayycıaaa" diye samimi içten seslerin yanı sıra "Hanımların dikkatine ...diye başlayan sizli bizli aynı metinli teypten yapmacıklı sesler sokağımdan geçer.  Reno 11 ler ile Toroslar en çok görünen arabalardır, renk renk, her rengi samimi, sıcacık...
                                       
Yazı için uygun kıvama gelmiştim.
İkindi güneşi ile penceremde güneşlenip sokağımdaki sıcak renklere, seslere dalmış   kahvemi yudumlarken , ellerinde kocaman bıçaklarıyla iki kadın arkalarında  bir çocuk penceremde beliriverdi. Uzaktan gelişlerini görmüştüm. Kadınlardan biri yaşlı biri gençti. Ellerindeki bıçaklar çok büyüktü, kurban kesmeye gelmişler gibi. Eski evler tek tek boşaltılıyordu, taşınanlardan biri  çekyatını sokak kenarına bırakıp gitmişti. Şimdi  kadınlar bu çekyatın başındalar. Etrafında bir tur döndüler. Genç kadın dizleri üzerine çöktü, elindeki bıçağı çekyata sapladı.  Yaşlı kadın bıçağı ile    dönmeye devam ediyordu, nerden başlayacağında karasızdı. Çocuk dört beş yaşlarında bir oğlandı, kadınlardan biri annesi diğeri  de büyükannesi olmalıydı,  oyun uydurmuş hoplayıp zıplıyordu. Kadınlar,  kurban derisi yüzer gibi çekyatı kumaşından, süngerinden ayırdılar. 
Çekyatın iskeletine ulaşınca genç kadın koparabildiği kadar tahta kopardı, kopardıklarını kucaklayıp arkasında zıplayan oğlu ile uzaklaştı. Yaşlı kadın çekyatı terk edemiyor,  bir sağına bir soluna geçerek kurbanını tartıyordu. Çekyatın başında durup uzun uzun bakındıktan sonra bıçağını eteğinin beline soktu, iskeleti tuttu kaldırdı, sırtına vurdu. Çekyatın bir ucu  sokağa sürtüyordu. Can verirken son bir böğürme gibi, son bir ayak direr gibi ses çıkmaya başladı. Çekyat iskeleti yaşlı kadının sırtında sokağı inlete inlete uzaklaşırken bardağımdaki kahve soğudu, renkler , sesler soğudu. 
Bozkıra kış geliyordu. Bozkırın kışı nasıl olur, bilen var mıydı?
Bozkırın kışını en iyi bu kadınlar bilirdi.  Ben de bozkırda yaşarım ama bu kadınların tecrübesi karşısında çok cahil kalırım.  Şu peşleri sıra zıplayan küçük oğlan çocuğu gibi kalırdım, kış bana oyun gibi gelir.  



Küçük not:  Arkadaşım bir mektup atmış oralara kış geldi mi diye soruyordu, mektubunun sonunda da Turgut Uyar'ın " Acıyor" şiirini yollamıştı; "keşke sana bu kadar acılı şiirler göndermesem. insan arkadaşına böyle kederli şeyler göndermez " diyordu. Arkadaşıma sıcacık bir cevap yazabilmek için ikindi güneşini beklemiş, penceremin önüne geçmiştim. Bu kadınlar gelmeseydi, bozkırın kışını bildiğim gibi yazacaktım, sıcacık bir mektup olacaktı.  Bu kadınların kışı , davetsiz misafir gibi giriverdi, mektubuma.
İnleten, bıçak gibi keskin bir acıydı, kış.
Özür diledim arkadaşımdan , insan arkadaşına böyle  kışlar göndermemeliydi.






15 Kasım 2017 Çarşamba

Köy Öğretmeni

Çok uzaklarda bir köyümüz var. Kış gelmeden son bir kez  daha hafta sonu gidip geldik. Kurumuş domates biber salatalıkları söktük, toprağı belledik.
Soba kurduk ( soba kurmak için tam bir günümüzü harcadık, görüntülü telefon ile annemden yardım aldık , yamuk dursa da borular , yeter  , kuruldu dedik).
Sobayı yakmakta da acemiydik, dumana boğulduk, zehirlenmemek için kapı pencereleri açık tuttuk.
Soba başında ders çalışan oğluma hadi bizimle toprağı kaz dedim, olmaz dedi çok ödevi varmış. Sınav haftasıymış, beş tane yazılısı varmış. Yağmur yağıyor, toprak yumuşacık kolay belleniyor.
Kazdığım yerlere bakıyorum solucanlar oynaşıyor. Ellerim su topluyor, kazmayı bırakıp , toprağa oturuyorum. Nefes alıp veriyorum, nefesimin gerçekliğini hissediyorum. İnandığım şeyler listemin başında toprak var diye  üzerinde oturduğum toprak ile konuşuyorum.   Benim için gerçeksin ve gereklisin diyorum toprağa , cömert, sessiz, sadık ve güvenilir bir dostsun.
Tüm gün okul onun bütün el becerilerini aldı, isteğini, heyecanını, merakını da aldı götürdü.
İnanmadıklarımın başında okul var. İnandığım gibi yaşayabilme hayalim var, hayalimi köye yerleşerek gerçekleştirmeye başlayacağım.

Gün battı, hava soğudu. Sobamızı tüttüre tüttüre yakmaya çalıştık, başında oturduk, hayal kurmaya başladık. Köyde yaşıyoruz, şehirde değil.
Test  kitaplarından başını kaldırıyor, köyde yaşamayı isterim diyor,  köy öğretmeni olmayı isterdim derken özgür bir tercih yapabildiğini hissetmiş olmalı ki gözlerinden kendine güven okunuyordu.
Öğretmenlerini hayatından tamamen çıkarmak hayalim var iken öğretmen olmak istemesine şaşırdım.
Hayallerini yanamayan soba başında canlandırdık. Tüten dumanlar içinde bir köy öğretmeni görüyoruz, bu genç adamın  
on bir yaşında iken köy öğretmeni olma hayalleri varmış, hep güldürdüğü çocukları varmış, sınıfında sadece çocuklar değil   kediler köpekler de  olacakmış  ( bir de eşek olsun diye ısrar ettim bahçede durması koşuluyla kabul etti) .
Soba yanmadı, dumandan isten kap kara olduk.
Şehre döndüğümde ilk işim  "Hayat türküsü "adlı diziyi aramak oldu.
Hayat isimli bir genç kız Van'ın bir köyünde öğretmenlik yapıyordu, köy çocukları,köy şartları köy hayatı öyle gerçek öyle doğaldı ki ...
Şimdi bir haftadır bu diziyi izliyoruz,  Hayat öğretmeni, Vanlı öğrencileri gözlerini kırpmadan  izlerken sanki geleceğini yaşıyormuş gibi onların içindeymiş gibi heyecanlanıyor...
https://www.trt1.com.tr/arsiv/hayat-turkusu/bolum/1-bolum


İçinde, köy öğretmeni olan, tüm zorlu şartlara rağmen çocukları seven, mesleğini seven, güler yüzlü bir öğretmeni olan dizi biliyorsanız , söyler misiniz, izlemeyi çok isteyecektir.




14 Kasım 2017 Salı

Yirmi yıl önceden gelen liste

Kütüphanemin tozunu alırken en üstteki raflardan küçük bir not kağıdı yere düştü. Sararmış bir kağıt parçasıydı, üniversite kitaplarımın arasından çıkmış, yere düşmeden önce oturma odamın boşluğunda uçmuştu. Elimdeki toz bezini bırakmadan, olduğum yere çöktüm. Yirmi yıl öncesinde bir liste yapmışım; " inandıklarım, inanmadıklarım" diye.  Kurşun kalem ile önce inanmadıklarımı yazmışım, sonra inandıklarımı. En sonunda kurşun kalemi bastıra bastıra " inandığım gibi yaşamak istiyorum" yazmışım.
Sararmış bu küçük not kağıdı birinci sınıf  siyaset bilimine giriş kitabı arasından çıkmıştı, listenin en başında siyasete inanmıyorum vardı,  şampuana inanmıyorum ikinci maddeydi. İnandıklarımın başında " yalnızlık"ı görünce şaşırdım.  Sabahları beş yüz kişilik bir sınıfta  ders işliyor akşamları onlarca kız ile kız öğrenci yurdunda kalıyor iken yalnızlığı sevebilmiş, inanabilmiş olmama hayret ettim.
(Yalnızlık tercih ettiğim bir şey değildi ama   en yakın arkadaşım gibi beni terk etmiyordu.   Bu geçmişi eskilere dayanan bir arkadaşlık. Çocukluğumda aklım başımda değil iken bir ant içmiş olmalıyım, yalnızlık ile karşılıklı kanlarımızı akıtmış olmalıyız, birbirimizin akan kanlarını emerek ayrılmayacağımıza dair yemin etmiş olmalıyız. Ben yalnızlıktan kurtulmak için elimden geleni ardıma koymadım ama o yeminine sonuna kadar sadık olan taraftı, bunu her yaşımda her anımda hissettirdi.)
Hatırlıyorum,
inandığım gibi yaşayabilmem için önce inandığım şeylerin gerçekliğine, gerekliliğine  kendimi inandırmam gerekiyordu.
İnandığım gibi yaşamaya ilk saçlarımdan başlamıştım, şampuan gerçek ve gerekli değildi, sobanın külünden yaptığım sabun gerçekti. Gerçek ile buluşan saçlarım kazık gibi sert,  mat,yapış yapıştı. İpek gibi dalgalanan, ışıl ışıl saçlar yalancıydı.
 Çeşit çeşit yiyecekler ,en çok da renkli, katlı , kremalı çikolatalı pastalar, gerçekler ile buluşmama engeldi. Çünkü çeşit çeşit renk renk kat kat midemi doldurmam gerekli değildi, yalandı. Oruç tutmaya başladım,  günde tek bir öğün , bir su bir çorbaya ihtiyaç duydum. İhtiyaç duyduğum şeyler boş mide ile farklılaştı. Arkadaşlarım ile pastanede, kahvecide buluşamadım.
Pastanede buluşulan arkadaşlığın da gerekli ve gerçek olmadığını fark ettim.
İkinci paltonun gerekliliğine, manikür, bürokrasi, bir masa başına,   sahip olmaya, kredinin  gerçekliğine  , gerekliliğine kendimi inandıramadım.
Gerekli olanlar ile gerekli olmayanları, gerçek ile yalanları ayırt edip yaşamaya başlayınca yalnızlık kaçınılmaz bir zorunluluktu. Utanmama, umarsamama, cesaret, güç gerektiren bu inandığın gibi yaşamak meselesini gençliğimde başarabilmişim. Herkesin gözünde bir böceğe dönüştüğümü görebiliyorken inandığım şeylere sarılmaya devam etmek güç gelmiyordu.
Şimdi yirmi yıl sonra Çorum da düşünüyorum. İnsan ilişkilerinin gerçek olamadığına inanıyorum ,"hayvan, bitki, toprak vs.." ilişkisinin gerçekliğine inanıyorum. İnsanlar ile  sarsılmaz , yıkılmaz güvenli bir ilişki  mümkün değil iken  (istekler, vaatler, beklentiler, sözler, bakışlar, layklar, anlamlar denizinde yüzerken) yine herkesin içinde oluşumda bir yalancılık vardı.
Şehir hayatının trafiğin, okulun gerekli ve gerçek olmadığını kesinlikle anlamış iken şehirde yaşıyor , oğlumu okula gönderiyor oluşumda , yalancı bir hayat yaşadığıma inanıyorum.
İnanmadığım şeyleri yaşamak zorunluluğuna beni iten kimdi?
Kendimdi.
Toz bezini bırakıp elime kalem almalıyım, bastıra bastıra yazmalıyım. İnandığım gibi yaşamak istiyorum. Köyüme gitmek, hayvanlar, bitkiler, toprak ile gerçekten yaşamak istiyorum.





7 Kasım 2017 Salı

Alacahöyük'te

Hitit yolunda bisiklet sürmeye çalışıyor, oysa Bostancı sahil yolunda öğrenmişti, arkadaki denge tekerleklerini sökmüş, atmıştım.  Unutulması mümkün olmayan şeylerden biri değilmiş diyerek arkalarından bakıyorum.

Burası Alacahöyük, Şapinuva ile Hattuşa arasında .  400  kilometreye yayılmış bu  tarihi yerleri bisiklet sürerek gezmek istedim.  Bana bisiklet sürmeyi öğreteceklerdi Alacahöyük'te. Biliyorum diyenlerin arkasından, sıramın çabuk gelmeyeceğini anlayarak, akşama ne yemek yapmalı diye düşünüyorum.
Pilav tenceremin tuzla buz olan kapağı aklıma geldi, ne güzel tencereydi evdeki başka hiç bir kapağı uyduramadım üstüne,  pilav yapamayacağımın sıkıntısını hissedince derin bir Alacahöyük havası çektim. Dışarıda yemeğe gitme düşüncesi  hemen aklıma üç ile  çarpma , toplama, sonuca bakıp vazgeçmeyi yıllardır getiriyordu, ne zaman kaybolacaktı. Yine derin bir Alacahöyük havası.
Hava kararmadan müzeyi ziyaret etmek istedik, müze kartımız izin verecek mi, bu kaçıncı gelişimiz ,Çorum da en mutlu olduğumuz yer müzeler.



Bozkırın ortasında bir kraliçe yatıyor.
Başında altın tacı ile. 
Mezarına eğilip dikkatlice bakıyorum,  ince kemiklerini sayıyorum, değerli eşyalarını inceliyorum. Mezarı başındaki kurbanlarının  iri kafataslarını  sayıyorum, bir iki üç dört...Dümdüz boş bozkırda yeniden onun ülkesini yaratıyorum, acıktığımdan mı nedir, en çok zengin ziyafetleri canlandırıyorum, çeşit çeşit yemekler, hesap kitap yapmadan,  demliğinde en sevdiği içeceği hazırlıyor, ellerine uzatıyorum.

Mezarın başında hışırdayan ağaçlara bakıyorum.



Bir küçücük yuva sallanıyor ağacın en üst dallarında. Koskoca imparatorluğun hazineleri arasında , onlarca kral ve kraliçe üstünde uçuyor, küçücük yuvasına konuyor. Kraliçem , duyuyor musunuz şu küçük kuşun sesini, hışırdayan dalları, görebiliyor musunuz  batmakta olan bozkır güneşini...
Kurbanlar, savaşlar, altınlar içinde yaşarken duyabiliyor muydu kuş sesini, ağaçların hışırtısını, görebiliyor muydu bozkır güneşini.
Unutulması mümkün olmayan bir imparatorluğun unutulmuş bir kraliçesi ile bozkır ortasında beraberliğimiz son bulup

vedalaşırken yine derin bir Alacahöyük havası çektim. Bisiklet sürmek için sıra bekleyen özgür zamanlarımın varlığından   birden bire mutlu oldum.  Pilav tencereme kapak aramalıyım, bulamazsam yenisini almalıyım gibi  radikal bir karar alacak kadar cesaretlenerek müzeden ayrıldım.
Müzenin çıkışındaki sarı tabelalar. 






2 Kasım 2017 Perşembe

2- 8 Kasım arası

                             





                                                  Lösemili Çocuklar  Haftası




1 Kasım 2017 Çarşamba

İş başvurusu

Hayat kelimesini en çok ananemden duymuşumdur, bir tek onun evinde hayat vardı. "Hayatın kapısını kapat" derdi en çok. Dışarıda oynamak için hayatın kapısını açardım.
"Hayatın kapısını açık bırakma, içeri soğuk giriyor" diye arkamdan bağırırdı.
Bulaşık makinasını dolduruyor, boşaltıyorum, dolap kapaklarını açıyor, kapıyorum. Soğanları öldürüyor, bu iç bu biberleri doldurur mu diye hesap yapıyorum. Çorapları kokluyorum. Yeşili gitmiş yapraklarını kopartırken "üzülme" diyorum. Güler yüzlü çerçevelerimin tozunu alırken gülümsüyorum. Tozu çekmeyen süpürgenin sorununu düşünüyorum, dolmuş süpürge haznesinde, kaybettiğim küçük  şeyleri hatırlıyorum. Buzdolabından  çıkmış bir yumurtayı oda sıcaklığına getirmeye çalışıyorum.
Aynı penceremden bakarken farklı manzaralar umuyorum.
Perdeleri çekiyorum. Kedim uyuyor diye çamaşır makinasını çalıştırmıyorum, kedi horultusunu dinlerken karnımda kelebekler uçuyorun ne demek olduğunu anlıyorum. Yüzde yüz kabarmaz kekim , yüzde yüz tutacak tariflerim yoktur.  Yumurta kırıyorum , boş kabuklar hüzün veriyor , hüzünleri saksı dibine gömüyorum, gübre oluyor, yeşilleniyor,  oksijen veriyor. Kirleniyor, temizliyorum, kirleniyor, temizliyorum, katlıyor, kaldırıyorum, katlıyor, kaldırıyorum, sıra sıra üst üste koyuyorum, örtüyorum, silkeliyorum , çırpıyorum, düzeltiyorum, ovuyorum, yıkıyorum, kurutuyorum, pişiriyorum, mayalıyorum. Bazen evimin içindeki hayat bencil arkadaş oluyor, hep o konuşuyor. Bazen kendimi unutulmuş hissediyorum, buzdolabındaki yarım limon gibi. Kendimi dışarı çıkaracak birini arıyorum, vitamini kaybolmuştur derler, beni istemezler diye çekiniyorum. Cesaretimi toplayıp  işe yarar olduğumu göstermek istediğim bir gün, kapımı açıyorum,
son iş başvurumun yetkili kişisi koyu gri takım giymiş," sizin gibi binlercesi var " diyor, üstelik hepsi genç,teşekkür ederek dışarı çıkıyorum. Etrafıma bakıyorum,  her yer koyu gri, hızla akan trafikte rengi modeli seçilemeyen binlerce aracın geçtiği bir yerdeyim,  binlerce araçtan biri oluyorum, binlerceyim. İçim sıkışıyor bir an önce biricik olma ihtiyacı hissediyorum. Evimi aklıma getiriyorum.  Evimin kapısını açıyorum. Gençleşiyor, biricikleşiyorum.

Ananem sesleniyor arkamdan "hayatın kapısını açık bırakma"...
Kapatıyorum.

31 Ekim 2017 Salı

Duyarsızlık ile ilgili

Akşam uyku saatinde yatağına yatırıp ışıklarını kapatmadan önce, " anne ışığı kapatma sana söylemek istediğim bir şey var" dediğinde bilirim, önemli bir şeydir, bütün gün aklına takılmıştır uyumadan önce kurtulmak istiyordur.
Bu sene eksik bir arkadaşları var, kaydını başka bir okula aldırmış.  " Gitmesi iyi oldu sınıf başarımızı düşürüyordu" demiş branş öğretmenlerinden bir tanesi. Bütün gün  o kız gözünün önünde canlanmış. Tembelmiş, ödevlerini yapmıyormuş, hiç arkadaşı yokmuş zaten, gitmesine üzülmemiş ama " iyi ki gitti" denilmesine çok üzülmüş. Herkes konuşmadığı için ben de konuşmuyordum ama bugün hep onu hatırladım, gözümün önünden hiç gitmedi.

Sınıf öğretmeninden uyarı aldım, " duyarlı çocuk" olsun diye uğraşmamalıydım, ülke gerçeğine göre yetiştirmem gerekiyordu, gerçekler acıydı  vs. vs... Geçenlerde öğretmene bir mesaj atmıştım, okulda çocuklar birbirlerine vurmasın diye sevgiye paylaşmaya , arkadaşlığa dair okulda yapılabilecek  öneriler yazmıştım, örneğin Hollanda'da ki arkadaşımın okulundaki uygulamayı , alay etmek konusunu bir hafta bütün velileri de ortak ederek  işlemişlerdi, bir hafta başka hiç bir şey yapmadan... bütün gün onların başındaydı çocuklarımız, öğretmenlerin bu ağır işlerinde sorumluluk hissediyordum .  "Hissedebilmek" ile ilgili naçizane önerilerimi edebi olmasına dikkat ederek yazmıştım.  Öğretmen oldukça içten,  ilgili bir dönüş yapmaya çalıştı mesajımın geri dönüşünün özeti şuydu ,vurana vuracaktı, niye vuruyor diye duyar yapmayacak, edebiyat parçalamayacaktı , Hollanda değil burası Çorum...  Haklısınız dedim, değişime açığım, ülke gerçeğine uygun bir anne de olabilirim. Duyarlı olsun diye özellikle yaptığım bir şey yoktu ama   odasındaki çiçeği   kaldırmak ilk aklıma gelendi.
 Geçen hafta a101 den boks eldiveni ile kum torbası aldım. Çok kızdı, paramı boşa harcamıştım asla vurmayacaktı , biliyordum ama yine de oturma odasına gözle görünür bir yere koydum. Ne yapıyorum  kafasını mı karıştırıyorum, açıkçası umursamıyorum. Doğruyu hep aradım , hiç emin olmadım ama doğruya giden tek yol olmadığının farkına varalı da çok oldu.
Sevgili arkadaşlarım duyarsızlık ile ilgili önerilerinize ihtiyacım var.

  Odasının ışıklarını kapatayım, okulu terk eden arkadaşının görüntüsü yok olsun,  huzurlu uykulara dalsın...

30 Ekim 2017 Pazartesi

Bir terazi

Bafra köylü pazarını geziyorum. Bilindik pazarlara benzemiyor, satıcıların hepsi kadın, çuvallarının başındalar, bahçelerinde ne varsa koydukları çuvallarının ağızları  açık,  önlerinden geçenlere"bakıver bi!" diye sesleniyorlar. Yolum düştükçe bu kadınları görmek istiyorum, küçük bahçelerinde bin bir zorlukla yetiştirdiklerini, sabahın erken saatlerinde üç beş kuruşa satabilmek buradalar. Hepsinin okuyan çocukları var,  evlerinin eksikleri var.  Kadınlardan biri gelip geçene bakmıyor, tek çuvalının başında oturmuş, ellerini dizlerinin arasına sıkıştırmış. Çuvalı dolu değil, bir kaç kilo bamyası var. Ne kadar? diyerek  çuvalın başında durdum. Kadın birden canlandı, gülümseyerek  dört lira dedi. Bir kilo tartar mısın dedim. Ellerini dizlerinin arasından çıkarıp, poşeti doldurmaya başladı. Bir kilo doldurduğuna  kanaat edince etrafına bakındı. Tartısı olmadığını fark ettim. Elinde poşet ile ayağa kalktı, terazili bir kadının yanına gitti, "komşu şunu bir tartıver " diye uzattı. Terazili kadın ; " ben daha siftah yapmamışken..." diye burnundan soluk vererek yüzünü çevirdi, örgü yeleğinin düğmelerini iliklemeye başladı. Uzattığı bamya poşetini yere indirdi. Tekrar etrafına bakındı, başka bir terazili kadının yanına gidip poşetini uzattı, "komşu şunu bir tartıver" dedi. Bu başka terazili kadın " sabah sabah insanın başında bitiyorlar, daha çuvalımızı açamadık" diyerek ağzına kadar dolu çuvalını karıştırmaya başladı. Bamya poşetini yine yere indirdi. Telaşlandı,  pazarda çocuğunu kaybeden anneler gibi etrafına bakınmaya başladı.  Pazarın başındaki markete doğru koştu, markete baktım, hınca hınç doluydu. Elinde bamya poşeti ile kasa sırasına girdi. Bamya çuvalının başında kaskatı kesilmiş markete bakınıyorum. Kasa sırası yavaş yavaş ilerliyor.
Burası, Bafra Ovası, Kızılırmak Deltası , bir ekene bin veren dünyanın en bereketli toprakları . Bu küçücük pazarın satıcıları,  hepsi aynı görünüyor, hepsi çiçekli basmadan lastik etekli , hepsinin sırtında örgü yelek , hepsinin başında oyalı, yemeni var. Hepsinin elleri çatlak, yüzleri güneş yanığı,aynı toprağı ekiyor, çuvallara koyuyorlar.
Sırası geldi, bamya poşetini kasaya uzatıyor.
Bu kadınların en yakın arkadaşı, " toprak".  Hepsi bir görüşte toprağı tanır. Toprağı  bilen var mı?Cömert, alçak gönüllü, derin, köklü, bereketli, renkli sadık bir arkadaşları var ,"toprak". Kişi  her gün gördüğü arkadaşını bilmek istemez mi?
Koşarak marketten çıkıyor, çuvalının başına geliyor, yüz gram eksiği varmış diyor, bir avuç daha koyuyor poşete. Parayı uzatırken arkamdan biri sesleniyor, bamyan nasıl güzel mi, bana da tart bir kilo.  Paramın üstünü alıp çekip gidemedim, nasıl tarttıracak, sinip izledim. Doldurduğu poşeti alıp kararlı adımlarla markete doğru gittiğini gördüğümde sindiğim yerden çıktım. Huzur veren geleneksel giysileri içinde  güler yüzlü kadınların , taze, doğal, organik sebzeleri meyveleri arasında karardım. Bir kilo bamya bin kilo olmuş, taşıyamıyordum.

"Köylü pazarına bir terazi" başlıklı  dilekçe yazmalı belediyeye vermeli diyerek içimdeki  karartıyı silmeye çalışarak, uzaklaştım.

27 Ekim 2017 Cuma

Anne- Baba

Annem ile babam geldi. Babam yine sırtına  bir çuval yüklenmiş, annemim eli kolu dolu. Yaşlarına bakmadan bu kadar yükü şehirden şehire taşıma   güçlerine şaşırıyorum. Çuvalı açıyorlar, biberlerin en  körpelerini domateslerin en kırmızısını, lahananın en ince yapraklısını seçtik diyorlar, fasulye, pirinç, bulguru tek tek çıkarıyorlar. Ispanağın en körpesini, ayvaların en irisini.. Nokul yapmış kat kat, her katın arasına ceviz koyarak," baban yardım etti " ,  cevizleri kırdı" diyerek. Kavanozlarda salça, tarhana, turşu, "hepsini babanla yaptık "diyerek.   Küçük bir kutuyu utana sıkıla uzatırken, " manda lokumu çıkmış", bu kadar alabildik, diyerek. Acemice örmeye çalıştım  kusurlarını görme diyerek bir şal koyuyor omzuma, "baban almış yününü."
Beyaz saçlarıma, kırışan yüzüme, düşen omzuma bakarak artık iyice yaşlandığıma inanıyorken onlar kapımı çaldığında küçülüveriyorum.
Yaşımı aldıkça onlara olan ihtiyacım azalır hissediyordum, öyle değilmiş.
En çok gençliğimde ihmal ettiğimin farkına varıyorum, gençliğim en özgür zamanlarımdı,  varlıklarını en az hissetmek istediğim zamanlarımdı . Ne çok yanlış yapmışım.
Yaşlandığım yaşlarımda neden  onlara bu kadar  çok ihtiyaç duyuyorum?
Bugün yolcu ettim, şalıma sıkıca sarınıyorum onsuz geçecek günlerimin soğukluğunu hissetmemeye çalışarak...


25 Ekim 2017 Çarşamba

Taziye

Mutfak penceremden izlediğim karşı evdeki kalabalığın nedenini öğrenemedim , eve giren çıkanların yüzündeki ifade ölümü çağrıştırıyordu.  Telefonda,  akşam gelince taziyeye gidelim dedim, olur dedi, akşam yemeğe ne yapayım dedim, sen ne istersen onu yap dedi, akşamdan ıslattığım nohutlara baktım, nohutlu pilav olur mu dedim, olur dedi.
Çorum'da trafik olmadığından her gün aynı saat aynı dakikada sokağın başında belirdiler. Pencereden , yukarı çıkma ben aşağı iniyorum dedim, Yunus'u içeri aldım bizi merak etme karşı eve taziyeye gidiyoruz dedim. Yunus" ölmek" kavramına karşı, hiç kimsenin ölmesini istemiyor, " amcanın öldüğünü nereden çıkardınız belki doğum günüdür, kalabalık o yüzdendir " diyor, hemen aklımıza ölüm geliyor diye bizi suçluyor. Kapıyı kapatıp aşağı indim. Apartmanda hiç kimse ile konuşamadığımızın farkına vardırdı bu belirsizlik.  Bahçe kapısını açıp merdivenlerden yukarı çıkarken, birbirimize bakıp  belki ölüm yoktur, hemen başınız sağ olsun demeyelim diye karar aldık. Kapıyı çaldık, açılana kadar  ayakkabılarımızın bağını çözdük, kapıda bekletmemek için. Bizi görünce şişmiş gözlerinden yaşlar akmaya başladı, yan yana oturduk, sessizce dinlemeye başladık; bu kadar kısa olacağını hiç tahmin etmemiştim, onunla daha uzun yıllarımız var sanıyordum, dedi. Başınız sağ olsun dedik. Çay demlemek istedi, çocuk evde bekliyor dedik, kapıya doğru birlikte ilerken ikimize baktı,  başımızı öne eğdik. Kapı önüne çıkardığımız ayakkabılarımızı yarım giydik, hava soğuk kapıda kalmayın dedik. Merdivenlerden inerken bağcığı bağlanmamış, yarısı giyilmemiş ayakkabılar dengemizi kaybettirdi, birbirimizi tuttuk, el ele merdivenlerden indik. Yunus kapıyı açtı, doğum günüymüş değil mi dedi,  nohutlu pilavımızı yemek için sofraya oturduk...

24 Ekim 2017 Salı

Penceremde

Uzun zamandır onları yazmak istiyordum. Buraya taşındığımız günden beri her gün onları görüyordum, mutfak pencerem yalnız yaşayan bu yaşlı çiftin evine, bahçesine bakıyordu. Bahçelerindeki  ağacın ismini bilmediğimden yazımı geciktiriyordum,  iki senedir her gün bu ağacı görüyordum, yaz kış yeşil kaldığını, ilkbaharda beyaz çiçek açtığını, yazın  kırmızı sonra turuncu renge dönüşen küçük meyvelerini kuşların ve yoldan gelen geçen herkesin yediğini biliyordum oysa. Sabah uyanıp kahvaltı hazırlamak için mutfağa girdiğimde ilk onları görüyordum, onlar çoktan kahvaltılarını yapmış bu ağacın altında kahvelerini içiyor oluyorlardı, her zamanki gibi adam beyaz gömlek üzeri takım elbiseli, kadın ise dizlerine kadar beline oturan kısa kollu elbiselerinden birini giymiş, saçlarını topuz yapmış, güneş gözlüklerini takmış olurdu. Mecburen gördüğüm bu yaşlı çiftin dikkatimi çeken yönü her gün özenle giyinip evlerinde, bahçelerinde  oturmaları değildi. Hep yan yana diz dize el eleydiler, tek başına ne adamı ne de kadını görmek mümkün değildi. Sabah el ele merdivenlerden aşağı iniyor, ağacın altında yan yana diz dize akşamı ettikten sonra  el ele merdivenlerden yukarı evlerine çıkıyorlardı. Bu ne büyük sevgi, bağlılıktı diye penceremden beri fasulye ayıklarken, kedilere sosis atarken, okul servisini gözetlerken iç geçiriyordum.  Bahçelerindeki ağaç mevsim mevsim değişirken onlar hep aynıydı ağaçlarının altında. 
Zaman ilerledikçe  pencere önündeki sardunyalarıma su verirken ,yoldan geçerken ikisini bahçelerinde oturur gördüğümde selam vermeye başladık. Kocasının   hasta olduğunu, ondan  başka hiç kimseyi yanında istemediğini, kendisini de tanımadığını kısacık kısacık anlatmaya başladı. Ayak üstü, " oysa eşim akademisyendi, çok akıllıydı, çok çevresi vardı demişti.
Anlamıştım ki  mutfak penceremin zorunlu manzarası gibi kadında kocasına mecburen katlanmak zorundaydı.
Çekilir şey miydi, zengin iken, kendi hayatını yaşaması gerekmez miydi, yatırsa mıydı bir bakım evine diye bakıyordum artık kadına penceremden beri.
Kırmızı küçük meyveler  için  dallara konan kuşları izliyorum, ağacın en kuytu köşesinde
kocasının yüzünü avuçlarının arasına alıyor, kendi yüzüne doğru yaklaştırıyor, öpüyor, öpüyor, öpüyorken iken , görüyorum.
Bahçesinden beri kısacık cümleler kuruyor bana;  o lise ben üniversite mezunuyum diye babam vermek istemedi , benim için üniversite okudu, bitirdi geldi, babamdan beni  istedi...
Yıllardır neden hapsettin bu eve kendini diye arkadaşlarım, ailem çok kızıyor ama anlamıyorlar...
Hasta olan ben olsaydım aynısını o da yapardı...
Onsuz nasıl yaşarım ki derken kırmızı ağacın dallarından bir küçük meyve koparırdı, avucuna aldığı küçük şeye bakar, avucunu sıkıca  kapardı.
Pencereden her baktığımda yazmalıyım diye karar veriyor ama ağacın adını öğrenmekte acele etmiyordum.
Bu hafta sonu yine köyümüze gittik, bezelye, sarımsak, bakla ektik, köydeki  ağaçlara baktım, hepsinin adını biliyordum, akasya, kavak, çınar, ardıç...Penceremden her gün gördüğüm adını bilmediğim ağacı aradım, ona benzer ağaç yoktu. Eve dönünce kısacık konuşmaların arasına sıkıştırmalıyım , ağacınızın adı nedir diye?
Çorum'a döndüğümüzde bu evde  gireni çıkanı ile büyük bir kalabalık gördüm. Nedenini merak edip pencereden ayrılamadım. Büyük bir kalabalık evin önünde bekleşiyordu, kapıdan o göründü,yine dizine kadar eteği beline oturan elbiselerinden birini giymişti, rengi siyah olanı tercih etmiş, merdivenlerden tek başına iniyordu, ağacın yanında durdu, kırmızısı bol bir dalı kırdı, kucağına aldı, kendini bekleyen arabalardan birine bindi, gitti.
Şimdi ıssızlaşan pencerede bekliyorum, bir fotoğrafını çektim ağacın, mutlaka adını bilen birileri vardır. Araştırıyorum.  Dünyanın her yerinde bu ağaçtan olabilir.  Ama hiç vaktim yok, bir an önce bir adı olmalı bu ağacın...Her mevsim yeşil, yapraklarını hiç dökmüyor iken bitmeyen, kurumayan  bir aşk olmalı , küçük meyveleri alçak gönüllülüğünü , kırmızılığı ise ateşinin hiç sönmediğine işaret olmalı...Bu ağacı yıllar önce birlikte dikmişlerdi o zaman adamın aklı yerindeydi. Ama karısı ispat etmişti aşkın devam etmesi için hep akıllı olmaya gerek yoktu, akıl , sağlık geçiciydi, sonsuz olan sevebilme gücüydü...Kucağında bir dal ile tek başına giden kadın belki ağacın adını bulduğumda kocası ile geri dönecekti...Yine mutfak penceremden beri her gün yaşadıkları aşklarını izleyebilecektim...



20 Ekim 2017 Cuma

Tokyo Hikayesi






 Japonya'nın bir köyünde yaşayan yaşlı  çift ,  Tokyo'ya çocuklarını ziyarete gider. Yol uzun ve  zahmetlidir ama çocuklarının hasreti  yolculuğu çekilir kılmıştır. Çiftin bir oğlu bir kızı vardır, ikisi de iş sahibi ve  uzun yıllar sonra evlerine ilk kez gelen anne babaları işlerini  aksatmasın tedirginliğindedirler. Her anlarında güler yüzlü anlayışlıdır anne baba ,  bir kaç günlük ziyaretlerinde çocukları ve torunları ile hasret giderme dışında hiç bir  beklentileri yok iken çocuklarının bu tedirginliğini  hissederler. İnce düşünceli anne baba çocuklarına yük olmamak için ziyaretlerini erken sonlandırmak ister, köylerine giden tren yarındır, bir akşam daha kalacak yer düşünürler büyük şehrin bir parkında. " Çocuklar anne babalarının umdukları gibi olmuyorlar hiçbir zaman, yine de çoğu insandan iyiler..." diyor  güler yüzlü anne, yabancı bir şehrin parkında eşi ile kraker yerken...

Sekiz yıl önce ölmüş oğullarının karısı "Norika" onları yalnız bırakmaz. Norika , iş yerinden izin alır, kayınvalide ve kayınpederine şehri gezdirir, tek odalı küçük fakir evinde her ikisini de misafir eder, yüzünden gülümseme eksik olmaz. Gelinlerinin  içten, samimi, beklentisiz, candan sevgisi her ikisini de düşüncelere iter, kan bağı olmayan biri neden bu kadar iyilik yapar, ilgi gösterir , üstelik hayırsız  hep sarhoş oğulları sekiz yıl önce ölmüş iken...



Noriko bu hüzünlü filmin tek umuduydu, karanlık yalnızlığın tek ışığı...Dünya sinemasının en iyi filmlerinden biri olmasının nedenini hemen anlayıveriyoruz, yaşlı çifti tanıyoruz, annemiz babamız kayınvalide kayınbabamız, yaşlı çiftin çocukları da çok tanıdık ama Norika yabancı... Norika ile karşılaşmamışız, hiç tanışmamışız gibi, gerçek olamayacak kadar iyi...
Filmin yönetmeni Yasujirō Ozu her karaktere eşit davranmış, tüm oyuncular,tarafsız en sade şekliyle  rollerini oynarken hissedilen en büyük şey, gerçeklik.
Bin dokuz yüz ellilerin Japon aile hayatını izlerken  kendi gerçeğimizin görünüp, kendimizi izlemeye başlamamız hiç de zor olmuyor. Çok uzak bir memlekette yıllar öncesinden çekilmiş bir filmde kendimizi görebilme yakınlığı...


Hafta başında Kevin Hakkında Konuşmalıyız, Özgürlük Yolu'nu izlemiştim. Her filmde bir aile, bir çocuk,  birbirini anlayamayan , fark edemeyen..




Tokyo Hikayesi'nde anne- baba alçak gönüllü, affediciydi.
Affedici olabilmenin sırlarını düşünüyorum, Norika gibi olabilmek için ilk önce ne gerekliydi ve çocuğundaki değişimleri fark edemeyen bir annenin son pişmanlığını yaşamamak için ne yapmak lazımdı?
Bu soruları yazarken kapım çalındı, elinde aşure tepsisi ile yeni taşınan komşu, çok sevindim, bir tas aldım, teşekkür ederek kapımı kapattım. Bir kaç dakika sonra yine kapım çalındı, yine aynı komşu yine elinde aşure tepsisi; " kusura bakmayın o kadar çok sevindiniz ki, herhalde aşureyi çok seviyor dedim, bir tas daha getirdim, diyerek tepsiyi uzattı. Kapı aralığında konuşmaya başladık. Kayınvalidesi ile oturuyormuş, eski semtini çok arayan, sıkılan kayınvalidesinin mutlu olması için müsait bir zamanımda beni evlerine çağırıyordu, göreceksiniz çok seveceksiniz, bir tanısanız kayınvalidemi...
Taşınan eski  komşum geldi aklıma, sık sık  kapı ağzında benimle konuşurdu, konuşma konusunun tek kahramanı kayınvalidesiydi, kayınvalidesinin terfi çiçeğini nasıl tekmelediğini anlatıyordu, iş yerinde terfi aldı diye arkadaşları kocaman orkide almıştı, kayınvalidesi çekememişti, hıncını çiçekten almıştı. Gelininin terfi çiçeğini tekmeleyen kayınvalide , dünyada eşi benzeri görülmeyen  zalim kayınvalidesinden en son verdiği haberdi.
Bu yeni komşu tam da Norika nerede diye sorarken kapımı çaldı.

Norika gibi nasıl bakılır?

















12 Ekim 2017 Perşembe

Cumhuriyet Şiiri



Geçen akşam bir Cumhuriyet şiiri yazmıştı,  o şiir ile ilgili bir yazı bu, Cumhuriyet ile ilgili.
Ben ütü yaparken o da şiirini yazmıştı. Ütüyü akşama ertelemiştim, hem  odanın soğukluğunu alsın,  hem de yan yana oturalım, ödevlerine yardım edeyim bir an önce özgürlüğüne kavuşsun diye.  Okuldan beşi yirmi geçe gelmiş, üstünü çıkarıp yemeğini yedikten sonra oturma odasına geçmesi altı buçuğu bulmuştu. Üç saati vardı uyku için yatağa gitmeye. Okuldan artan üç saati ev ödevleri için kullanması gerekiyordu , ev ödevi olarak test çözmesi gerekiyordu. Her okul yardımcı ders kitabı diye test kitaplarını şart koşuyordu, bizim okulda aynıydı,  yardımcı kitap "test kitabı" alınması zorunlu kılınmış, sosyal dersi öğretmeni üç ayrı test kitabı almayı şart koşmuştu. Sabah sosyali vardı, üç test kitabının ilk konularının testini çözmeye başlamış ben de yanında ütünün buharını maksimuma çevirmiş, onun üstlerini ütülüyordum. En çok onun kıyafetlerini ütülemeyi seviyorum, hepsi küçük. Akşam yatma vakti geldiğinde  bir tane Türkçe dersi ödevi kalmıştı, şiir yazılacaktı, kendi şiiri olacaktı. Ütünün sesini kıstım, yorgun ağızla söylenilenleri duyabilmek için, ödev bugün verilmiş yarın isteniliyormuş. Çarçabuk bir şiir yaratması gerekiyordu. Konusu Cumhuriyet olan. 
Ütünün fişini çektim, çözülmüş test kitaplarını kucağından aldım.
Zorla açık tutmaya çalıştığı  yorgun gözlerinden öptüm. Bu saatte bu yorgunluk ile olmaz dedim, hafta içi olmaz, hafta sonu dinlenmiş bir vücut ile yazarsın dedim...Olmaz diye hemencecik ağlamaya başladı. Ödev yarın teslim edilecekti.
Artık öğretmen, okul, müfredat ile savaşmıyorum, belki değişirler diye kapılarına gidip konuşmuyor, iyiye doğruya doğru bildiğim şeyleri yazmıyordum, onlar bildiğini okuyacak, ben çocuğumu koruyabildiğim kadar koruyacaktım. Örneğin rehberlik bölümüne sınıf içi arkadaşlığı geliştirme, saygıya,sevgiye, dayanışmaya, hissetmeye dair çalışmalar yapmaları için  yazılar yazmıştım onlardan gelen tek şey bu üste fotoğrafını koyduğum " test çözme çizelgesi" ...Haklıydılar, ellerinden bir şey gelmiyordu, mecburdular sistem diye bir şey vardı, test kitabını almayan velileri sorumsuzlukla suçlayacak kadar sistemin gözü kara savunucularıydılar, çocuklar yaz boz tahtasıydı,  her şeye müsaittiler,  milyonlarca konuyu  beş dakikalık teneffüslerle bütün gün ezberlemeye zorlanabilirlerdi, sabah akşam teste ihtiyacı olduğunu hissetmeliydi, en çok susmalı, en çok dinlemeliydi,     çocuktular işte,büyükler her zaman büyüktü, peki cumhuriyet neydi? Üzerinde düşünülmesi gereken en az şey olmalıydı cumhuriyet aksi taktirde yalancı olurdu büyükler...

Bu küçücük zamana cumhuriyeti sıkıştırmalıyız.
Yatmadan önce testlerle yorulmuş bir kafada cumhuriyeti canlandırmalıyım.
Cumhuriyet halkın bağımsızlığı, özgürlüğü..
Anne ben de halk mıyım dedi,
Evet sen de halksın dedim.
Bağımsız, özgür bir şiir yazalım dedim ,  ütülenmiş çamaşırların üstüne çıkıp, kendimi yükselterek,  beyaz iki atleti kanat yapıp sallayarak...
Gülmeye başladı, gülerken canlandı, yüzüne kan geldi, gözleri açıldı.
Mısralarında mutlu çocuklar, kanatlanıp uçan anne olan  iyi ki varsın cumhuriyet şiiri yazıldı.
Bu kadarcık kısa zamana sıkıştırılan şiir ödevi  yapanlara artı yapmayanlara eksi verilmesi içindi. 
Çok uykusu gelmişti şiiri temize çekemedi, uyudu. Sabah olunca beyaz kağıdı, tükenmez kalemi eline aldığında ciddileşmişti, bu kanatlı anne, uçan özgür kelimeler  çok komik, çok basit, çok çoçukcaydı, cumhuriyet şiiri ağır olmalıydı...Okulun ciddiyeti ile uyanılmış bir sabahta kırpılmış şiir iki kıta kalmıştı... Yapma diyemedim, onun şiiriydi. Okulu artık tanıyordu, olması gerekenler olmadığı zaman okul onu üzüyordu. 

Şiiri buradan paylaşamıyorum çünkü, 
dün akşam okuldan geldiğinde çok telaşlıydı, sınıfta bir kaç kişi şiir yazabilmiş, öğretmen kağıtları alıp gitmiş, teneffüste " şiiri sen mi yazdın " diye sormuş , ben yazdım cevabını aldıktan sonra internete yazıp aratacağım, diye ayrılmıştı.
Akşam okuldan gelir gelmez yemekten önce şiirini yazdı internete ,   kendi yazdığına o zaman inanacaktı, yazdığı kelimelerin yokluğunu gördüğünde...
Güldüm, şanslısın dedim, bu yeni öğretmen iyi şiirden anlıyor, bu tepkisi  şiirini beğendiği anlamına geliyor, hadi yemeğe oturalım...





11 Ekim 2017 Çarşamba

Ütü gününde

Ekim ayında kalorifer yakmaya başlarsak yılın sekiz ayında doğalgaz faturası ödemek zorundayız, ekimden hazirana kadar her sabah soğuk her gece buz tutuyor bu bozkır diye içimden söylenerek ütü yapıyorum. Ütü masasını akşam yemeğinden sonra oturma odasına getirdim. Herkes oturma odasında. Çamaşırları ikiye ayırdım, gömlek ile pantolon en zorlandığım, en sona attım.
Ütü masasına serdiğim her çamaşırda kabarmış faturaları görüyorum, ütünün buharını açıp, kızgın ütüyü faturaların üstüne bastıra bastıra gezdirirken, faturalar can çekişiyor , dümdüz ediyorum hepsini , tıslayarak ölüyorlar, her çamaşırda biraz daha rahatlıyorum. Ev ödevinde cumhuriyet şiiri yazmak var , ütünün yanına yaklaşarak, ne yazmalıyım anne diye sızlanıyor. Kütüphanemden  parça pinçik olmuş şiir kitabımı eline veriyorum, oku bakalım diyorum ne yazmış şairler cumhuriyet hakkında . Hem ütü yapıyorum hem şiir dinliyorum. En çok duyduğum kelime savaş. Ütüden bir ton daha yüksek sesle, kendi günlük hayatında herhangi bir gününün yaşanmışlığında cumhuriyeti hissetsen diye akıl veriyorum. Bir gününü yazıyor, içinde cumhuriyet olduğu için yapabildiği bir dolu şey var. Mısralara yerleştirdiği cümlelerin sonuna kafiyeler buluyoruz. Ütü tıslıyor, zor gruba el atmak istemiyorum, gömlek kolu, paça çizgisi, kafiye bulmak şiir yazmak ne kolaydı, hemencecik bitiverdi. Televizyonu açtım, zor gruba geçerken. Dikkatimi masaya yatırdığım gömlek kolu ile pantolona  vermeliyim, çift çizgi olmasındı.  Anne baykuşun iki yavrusu var, her yavru bir günde iki dağ sıçanı yemek zorunda. Anne baykuş günde dört dağ sıçanı avlamalı diye iç geçiriyorum. Her gömlekte iki kol , beş gömlekte dikkatlice ütülenecek on kol var. Anne baykuş bir dağ sıçanını, yuvaya götürüyorken kafamı ütü masasından kaldırdım,  dağ sıçanına baktım, kocamandı, bir lokmada yuttu yavru baykuş.
 Ütü sustu,  şiir yazıldı, oda ısındı, yavru baykuşlar hiç doymadı.

10 Ekim 2017 Salı

iki, üç, dört


 İKİ-  İki haftadır penceremdeki kaybolacak manzarama bakıyorum.İstanbul'da ki evimin penceresinden deniz görünürdü. Adalar manzaralı penceremden baktığımda aklıma huzur gelirdi.  Yenileşen binaların büyüklüğünden huzur görünmez oldu, penceremdeki huzur gitti.
Çorum'daki  penceremde bozkır manzarası var. Çatılar arkasında uzanan bozkıra baktığımda aklıma en çok dürüstlük geliyor.  Bozkır çıplaklığının hissettirdiği en etkin duygu, dürüstlük.
Sabah penceremi açtığımda içeri ilk o giriyor, nasıl bir şey , nasıl görünür diye çatıların arkasına daha detaylı bakıyorum, dalıp gidiyorum manzarama. Dümdüz, yalın bir gerçekti bozkır. Saklanacak , kaçacak, görünmez olunacak yeri yoktu, güneş her yere eşit doğuyordu. Bozkırın ortasına kendimi koyuyorum, penceremden beri. Neden bilmiyorum orada tek başıma hissettiğim tek şey dürüstlük oluyor. Çöküyorum bozkırın ortasına , bir ben varım başkası yok. Görünür olduğumun farkına varıyorum, saklanacak yalan yok, sıfat yok, insan yok. Kendimi hissediyorum.
Çok yakında yeni binalar yükselecek penceremdeki bozkır  kapanacak, dürüstlük kaybolacak.

ÜÇ- Üç ayda bu kadar  büyüyen avokadom yapraklarını neden saldı?  Hayatımda yediğim ilk ve son avokadonun çekirdeğini atmadım, diktim, nerden bileyim hırsla dünyaya kök salacağını. Neden kırk yaşıma kadar  tatmamıştım diye sorgulamadan bir tane almıştım durup dururken, internetten araştırdım, nasıl yenir, nasıl pişirilir meyve mi, sebze mi? Bir hafta boyunca karar veremedim, nasıl yapmalı ne şekil sofraya koymalı? Sonunda sarımsaklı limonlu zeytin yağlı bir tarifte karar kıldım, bir haftadır her gün gözümün önündeki  yeşil bir elipsi tabağa yerleştirdim. Akşam olunca kaşığın ucuyla tadına bakanlar  , "ııyyy beyin ezmesi gibi olmuş" diye kaşıklarını geri çektiklerinde,  beyin yemeğe zorlanan çocuklar, beyni alınan hayvanlar için üzüldüm. Bir daha avokado almayacağım diye kendi kendime söz verdim ama   geride kocaman bir çekirdek bırakmıştı.

DÖRT- Dört tane Trabzon Hurmasını bir solukta yedim. Soğuk Çorum akşamında iş dönüşünde bir kasa Trabzon hurmasını kucaklamış gelmişti, evde bir tek bendim seveni.

BİR'i unutmadım, "bir"den korkuyorum, korkum geçince yazacağım.

















9 Ekim 2017 Pazartesi

Umut dolu bir yazı

Sınıf öğretmeni telefonundan tüm velilere mesaj atmıştı," çocuklarınızın yanında eğitim sistemi ile ilgili olumsuz  şey konuşmayın ki okula geldiklerinde umutsuz olmasınlar, çocuklarınız ile  umut dolu geleceklerden bahsedin, konuşun....."
Bir veli olarak dikkat ediyordum zaten, çocukların verimli topraklarına her gün beton döken  okullara giden oğluma  okuldan kalan zamanlarda " umut" aşılamaya çalışıyordum.
Örneğin geçen hafta ,
tercihlerin sunulduğu kutucuklardan "yazı kulübü" ne çarpı işaretini koyarken çok heyecanlıydı. Akşam  yemeğinde yazı kulübünün dolduğunu, başka bir tercih yapması gerektiğini söylerken heyecanı kalmamıştı . Sandalyemi yanına yanaştırıp  gerçekten  yazı sınıfına girmeyi çok istiyorsa yarın öğretmeni ile konuşmasını söylemiştim.  Satranç kulübüne girdiğini söylerken yüzünde ne heyecan ne üzüntü vardı, öğretmeni yazı sınıfının çok istek aldığını  on sekiz kişilik kontenjanın  dolduğunu, satrançta bir kişilik boş yer varken acele etmesini söylemiş.
On sekiz kişilik sınıf gelecek günlerde yirmiyi aşacaktı biliyorum, veliler öğretmene telefon açacak,  öğretmen velileri  bir kaç gün önce önüne gelen  çekingen sessiz öğrencisi gibi başından savamayacaktı.
Geçen sene aynısını ben de yapmıştım, kendimden biliyorum. Okul korosu seçmelerinde sesini dinletemeden  doldu denilmiş, ısrarcı olmamıştı,  programında hiç gezisi olmayan,  gezi kulübüne girmişti.  Oğlumu dinlesin diye, müzik öğretmenine ricaya gitmiştim. Koroya girmişti ama sesi zaten farklıymış ( dört kuşak öncesi Urfalı)  müzik öğretmeni; "onu keşfettiğime seviniyorum" demiş, müzik gecesinde solo şarkı söyletmişti.
Yazı kulübüne girmesi için yine okula gitmem gerekiyor diye düşündüm, geçen sene yaptığım gibi.

Gelecek ayın sonunda on ikisine girecek. Bu yaşına kadar karşısındakini kendinden daha çok düşünen biri olduğunu biliyorum. Markette , oyuncakçıda tuttuğunu bırakmayan, almak için tepinen ağlayan çocuklardan olmamasını, empatisine bağlıyordum ama gerektiğinde istediği şey için gözü kararmamalı mıydı? Yanlış yaptığım bir şey vardı, göremiyordum. Her üzüntüsünün, yanlışının içinde  kendimi arıyorum, kendimi bulup çıkaramıyorum.
Hafta sonunda hep evdeydik, oturma odasının eskimiş koltuklarını salondakiler ile değiştirmek istedik. Oturma odası küçüktü çabuk ısınıyordu, salon büyüktü ısınmıyordu. Artık kış gelmişti. Salonun koltuğunu oturma odasının kapısından geçiremedik. Türlü yollar denedik,  üçlü koltuk altında ezilme tehlikesi geçirdik, en sonunda " anne şöyle yaparsak kapıdan geçirebiliriz "dedi , öyle yaptık, kapıdan geçirdik. Kedinin parçaladığı yerleri sakladık, hava soğuktu, hırka giydik, sıcak süt içtik, kedimiz artık daha çok sokulmaya başladı hırkalı kucağımıza.
Yazı sınıfına kendi çabalarıyla girsin diye ,onunla " istediği şeyi elde etme" başlıklı konuşmalar tasarlıyordum aklımdan , şunu belirtmeli, şunu da eklemeli, bunu örnek göstermeli diye. Önce "inanmak" ile konuşmaya başlayacaktım. İnanmak ile ilgili örnekler, çalışmak ve sonunda başarmak ...Ne güzel bir sunum hazırladım. Rahatladım, görevimi yapıyordum. Hafta sonu sunumum için iyi bir vakitti. Onunla konuştuktan sonra yazı yazmak onun için vazgeçilmez olacaktı, yazı yazarken sesini bulacak,  bulduğu sesini herkese dinletebilecekti. Annesinin yardımı olmadan sesini tek başına dinletebilecekti, yazarak. Yazı ile bağımsızlaşacak, özgürleşecekti.

Küçük oturma odamızda koltuklarımızda oturup süt içerken güzelim sunumumu yapamadım. Güven verici, umut verici sunumlarıma  ihtiyacı yoktu. Oturduğumuz koltuk onun sayesinde kapıdan geçmişti,  " babanı bekleyelim " diye sızlanmalarımı dinlememiş, yılmamış, çalışmış, başarmıştı.
Sadece "yazı kulübüne yazarak başvurabilirsin,bir dilekçe ile, müdür yardımcınız çok iyi bir insan, ne kadar istekli olduğunu anlar" dedim, kucağında uyuyakalan kedisini rahatsız etmeden başını salladı.
Bu sabah yazdığı dilekçeye  baktım, sayın yetkiliden , yazı sınıfına girmeyi arzuladığını ama kendi gibi yazı sınıfına girememiş bir dolu arkadaşının hakkını yemekten korktuğunu, yedekler diye bir sayfa açılmasını ve o sayfaya adının yazılmasını talep etmiş.

Yazı sınıfına girememiş diğer çocuklar...Varlıklarından haberimin olmadığı diğer çocuklar , umut verici konuşmalarımın tek kahramanı tek oğlum, çünkü ben tek bir anneyim, bir tane oğlum var.

Sevgili  sınıf öğretmeni telefondaki mesajınıza " okey, tamam, olur" diye cevaplayan velilerden biri olamadım çünkü büyüklerin umut dolu konuşmaları çok bencil, çok yapmacık. 

Oysa çocukların toprağı , okulun -büyüklerin döktüğü betona rağmen öyle verimli, öyle bereketli ki bir mucize gibi...








5 Ekim 2017 Perşembe

Sokağımın çocukları nereye gitti?



Bu eski evler yıkılır, bu daracık sokakta iş makinaları, gürültü, ders çalışamam diyen eşime, burası İstanbul mu, niye yıkılsın eski evler demiştim.
Kiralık ev bulmak kolay mıydı, bilmediğin uzak bir şehir. Şehrin çok az olan kiralık evlerinden biri karşımıza çıktı,  eski evleri bol bir sokakta yeni yapılmış bir apartmana  taşındık. Çok çocuk vardı,  sitelere ayrılmamış, duvarlarla çevrilmemiş bu sokakta sabahtan akşama oynuyorlardı. Çocukların hemen hemen hepsi bu eski evlerde oturuyorlardı, sokağın gerçek sahibi asıl onlardı bizim yeni apartman bu sokağa çok yabancı, çok eğreti kalıyordu. Sokağın çocukları faklı. İstanbul gibi değil. Oğlum alışık değil sokakta oynamaya, evden beri izliyor dışarıda oynanan oyunları. Çocuklar zilimizi çalıyor, kapıyı açıyorum, hoş geldiniz diyorlar, oğlumu oyuna çağırıyorlar. Sokağa inen oğlum, oyunlara, arkadaşlığa, sokağa öyle yabancı ki, adı "İstanbullu" oluyor. İstanbulluya çocukluğunu hatırlatıp, çocukluğunu yaşatmaya başlıyorlar. Pekmezli, cevizli, tam buğdaylı kurabiyeler yapıyorum, Ayşe teyze diyor biri ekmek arası patates daha güzel oluyor. Ekmek arası patateslere ketçap-mayonez ister misiniz diye sokağa sesleniyorum, ketçap mayonez ne ki diye sorarak  yukarı bakıyorlar.
Babaların çoğunun el arabası var. Akşam hava kararırken sokakta görünmeye başlar babalar, çocukların hepsi el arabasına doğru koşar, hepsi el atar ,merdivenlerden basamaklardan kapılardan kuş gibi geçer pamuk şekerini, hırdavatını, sebze, meyvesini satmış boş el arabaları.
Babalar gelinceye kadardır oyunları.
Bahçelerde ayva elma kayısı kiraz ağaçları, ağaçların altında döşekli tahta yataklarında oturan yaşlılar çocukları çağırıyor, çocuklar ağaçlara çıkıyor, hep birlikte yiyorlar. Akşam yemeğinden sonra bahçede semaverler yanıyor, minderini bardağını alan semaverin başına geliyor. Çocuklar yine sokakta, akşamın ilerleyen saatlerinde sokak  yeniden canlanıyor.
Yeni apartmanımıza küçük bir kız taşındı geçen sene, babasının kocaman cipi , dar  küçük sokağımıza sığmıyor, kaldırıma çıkıyor. Annesi sokağa çıkmasına izin vermiyor, balkondan beri oynayan çocuklara bakıyor, oynayan çocuklara sık sık " benim babam sizin babanızı döver" diyor.  Sokaktaki çocuklar gülüyor, babalar niye dövüşecekti ki?"
Yaz tatili için gittiğimiz köyümüzden dönüşümüzde gözlerimize inanamadık, sokağımızdaki bütün eski evler boşaltılmıştı. Sokakta hiç çocuk kalmamıştı. Eski evler yıkılacak, yeni apartmanlar yapılacakmış.
Çocuklar nereye gitti, onlar bu sokağın gerçek sahipleri değil miydi?
Küçük kız haklıydı, babalar dövüşmüştü, el arabalı babalar, cipli babalara yenilmişlerdi.